MESLEK HASTALIKLARI - I
MESLEK HASTALIKLARI - I
Meslek hastalıkları denilince aklımıza neler geliyor?
Ülkemizde görülme sıklığı nedir?
Çeşitleri nelerdir?
Gibi sorulara yanıt bulabileceğimiz bir seri yazı dizisi oluşturmayı düşündüm. Umarım okuyanları aydınlatacak öz bilgiler sunarım.
Meslek hastalığı; Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı ifade eder.
5510 sayılı Sosyal sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununa göre;
“…sigortalının çalıştığı veya yaptığı işten dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.” Şeklinde tanımlanmaktadır.
Tanımdan da net olarak anlaşılabileceği gibi,meslek hastalığı tanısı;sigortalı çalışanlara konulmaktadır. Kayıt dışı çalışanlar mesleki maruziyetlerini ve bunun ne kadar süre devam ettiğini kanıtlayamayacaklarından dolayı;uğradıkları zararlar kanun önünde meslek hastalığı olarak kabul edilmez.
Tanımda meslek hastalığının, meslekle ilişkisi net bir biçimde ortaya konmaktadır.
Meslek hastalığı kısa süreli maruziyetler sonucu değil, tekrarlayan nedenlerle aylar hatta yıllar boyu devam eden maruziyetler sonunda oluşmaktadır.
Yani bir veya birkaç kez tozlu ortama veya maden ocağına girmekle Pnömokonyoz ( Toza bağlı akciğer hastalığı ) oluşmaz. Pnömokonyoz oluşabilmesi için en az 3 yıllık bir maruziyet süresinin geçmesi gerektiği mevzuatta da belirtilmektedir.
Yine aynı şekilde; gürültüye bağlı işitme kaybı oluşması için birkaç yıl gürültülü ortamda çalışmış olmak gerekmektedir.
Meslek hastalığı işin niteliğine göre de farklı farklı olmaktadır, yani değişik işlerde farklı meslek hastalıkları görülmektedir.
Bir kimyasal işletmede çalışıp, bu ortamdaki zararlı etkilere maruz kalarak etkilenen kişinin hastalığı meslek hastalığı olarak değerlendirilirken, bu işletmenin yakınında mesleğini yapmakta olan bir terzinin kimyasal işletmenin zararlı etkilerine maruz kalma sonucu ortaya çıkan hastalığı, meslek hastalığı olarak kabul edilmemektedir. Çünkü yaptığı meslek ile doğrudan ilişkisi bulunmamaktadır.
Sürekli olarak tekrarladığımız ‘’maruziyet’’ nedir?
Kelime anlamı bir olay veya bir durumla karşı karşıya olmak.
Yani iş ortamındaki olumsuz koşullarla sürekli karşılaşmak, o koşullardan etkilenmek anlamına gelmektedir.
Bilindiği gibi;iş kazası rakamları oldukça yüksek olduğu halde, kayıtlara geçmiş
meslek hastalığı sayısı azdır.
Bu durum;ülkemizde meslek hastalıklarının az olmasından kaynaklanmamaktadır.
Meslek hastalığı, tanı koymanın zorluğu, yeterli bilgi olmaması, ortam ölçümlerinin yeterince yapılmaması, bildirimin az olması gibi nedenlerle, istatistiksel olarak Türkiye’de az görülmektedir.
Hastalığın nedeni işyeri ortamında olduğundan ve bu etkenin de kontrol altına alınması mümkün olduğundan, meslek hastalıkları korunulabilecek hastalıklardır.
Meslek hastalıklarının erken tespiti, yeni meslek hastalıklarının ortaya çıkmasını engelleyeceği gibi, hastanın yaşamını tehdit edici ortamdan uzaklaştırılmasına ve kişinin daha fazla zarar görmeden tedavisinin de sağlanmasına imkân sağlayacaktır.
Gelecek sefer; meslek hastalıkları çeşitleri, yükümlülük nedir, yükümlülük süresi hakkında açıklamalarda bulunmak üzere;herkese sağlıklı çalışma ortamında, kazasız, hastalıksız mutlu ve umutlu çalışmalar diliyorum.
Al Demir Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi İş Yeri Hekimi
Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı
Dr. Orhan ÖNAL